Forum Bioderko Metody fizjoterapeutyczne - NDT-Bobath Katja - Wto 16 Cze, 2009 Temat postu: NDT-Bobath Koncepcja rehabilitacji dla pacjentĂłw po przebytym udarze mĂłzgu lub innych urazach mĂłzgowo czaszkowych Udar mĂłzgu - pojęcie ogĂłlne ( kliniczne) określajÄ ce kaĹźde nagłe wystÄ pienie mĂłzgowych objawĂłw ogniskowych wywołanych niedostatecznym krÄ Ĺźeniem mĂłzgowym powstałym z przyczyn miejscowych lub ogĂłlnych. W ostatnich latach problem chorĂłb naczyniowych mĂłzgu staje się przedmiotem wielu badań, poszukiwań metod leczenia jak rĂłwnieĹź zmniejszenie ryzyka ich występowania. Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) juĹź od 1974 roku prowadzi badania nad chorobami układu krÄ Ĺźenia, a celem tych badań jest zwalczenie trzech najwaĹźniejszych czynnikĂłw ryzyka: zwiększone stężenie cholesterolu we krwi, palenie tytoniu i nadciśnienie tętnicze. MoĹźna przytaczać wiele danych statystycznych oraz prĂłbować porĂłwnywać, na ktĂłrym miejscu pod względem występowania moĹźna umieścić udary. Jednak najwaĹźniejsze jest to, Ĺźe choroby naczyniowe mĂłzgu to duĹźy problem społeczny i ekonomiczny. Polly Laidler podaje dane statystyczne opracowane w Stanach Zjednoczonych. Podaje się, ze w tym kraju 794 osoby na 100 tyś. MieszkańcĂłw przechodzi ostry udar mĂłzgowy, co sprawia, Ĺźe społeczeństwo amerykańskie kosztuje to ponad 7 bilionĂłw dolarĂłw rocznie. W tę kwotę wlicza się koszty leczenia, koszty zakładĂłw leczniczych oraz utratę miejsca pracy, spowodowanÄ inwalidztwem. Badania wykazujÄ rĂłwnieĹź, Ĺźe pacjenci po udarze mĂłzgu wymagajÄ więcej krĂłtkotrwałych pobytĂłw w szpitalu niĹź to jest w przypadku innych jednostek chorobowych. W Polsce pewnie nikt nie stara się prowadzić tak szerokich spekulacji i badań na temat strat poniesionych na wskutek chorĂłb naczyniowych, ale przy obecnym stanie SłuĹźby Zdrowia w naszym kraju te straty muszÄ być ogromne. Wszystkie dokładne analizy wskazujÄ , Ĺźe problem leczenia, a zwłaszcza rehabilitacji powinien stać się kluczowym przedmiotem znalezienia sposobĂłw opóźniania lub zapobiegania rozwojowi inwalidztwa poudarowego w naszym kraju. Musimy dÄ Ĺźyć do poszukiwania metod rehabilitacji, ktĂłre będÄ uwzględniać pielęgnację, opiekę prewencyjnÄ , będÄ podnosić jakość Ĺźycia pacjenta. NaleĹźy pamiętać, Ĺźe udar mĂłzgu to nie tylko zaburzenia ruchowe, ale rĂłwnieĹź zaburzenia o charakterze poznawczym (percepcja, sensoryka), zaburzenia mowy, problemy z połykaniem. W wielu przypadkach stosujÄ c rehabilitację zapominamy o tych objawach. Polly Laidler bardzo odwaĹźnie pisze, Ĺźe: „większość przewlekłych niedołężności zwiÄ zanych z udarem jest nabyta w wyniku tradycyjnego postępowania i doktrynalnych technik (np. arbitralne przyjmowanie załoĹźeń teoretycznych, bez względu na ich wykonalność lub skutki)”. Trudno nie zgodzić się z tÄ opiniÄ przyglÄ dajÄ c się na system oddziaływań, jaki stosowany jest do pacjenta udarowego przez lekarzy, pielęgniarki, dietetyczki, fizjoterapeutĂłw oraz nieuświadomionÄ rodzinę. To właśnie ta grupa osĂłb Ĺ‚Ä cznie z logopedÄ i psychologiem powinna tworzyć grupę wzajemnie wspierajÄ cÄ się w dÄ Ĺźeniu do zapobiegania rozwojowi, nie zawsze nieuchronnego, wymagajÄ cego stałej opieki inwalidztwa poudarowego. Na świecie juĹź od wielu lat stosowana jest z duĹźym powodzeniem koncepcja pracy opracowana w latach czterdziestych nazwana NDT – Bobath. TwĂłrcami tej koncepcji byli dr Berta i Karel Bobath Czesi mieszkajÄ cy w Londynie. Opracowali oni metodę o charakterze neurorozwojowym, a bazÄ do jej stosowania jest doskonała znajomość rozwoju neurofizjologicznego człowieka. Berta i Karel Bobath opracowali swojÄ metodę po szczegółowej analizie terapii dzieci z poraĹźeniem mĂłzgowym. Karel jako neurofizjolog zaobserwował, Ĺźe fizjologiczny rozwĂłj motorycznych wzorcĂłw ruchowych dziecka jest zdeterminowany, co moĹźe spowodować pewne nieprawidłowości rozwojowe. Dlatego teĹź zaczęto tak prowadzić terapie, aby zbliĹźać się po przez torowanie nerwowo-mięśniowe do normalnego fizjologicznego rozwoju dziecka. Koncepcja w raz z upływem czasu się rozwijała, a największe zastosowanie znalazła w przypadku rehabilitacji dzieci z poraĹźeniem mĂłzgowym. Po kilku latach uznano, Ĺźe metoda ta odpowiednio opracowana i zróşnicowana moĹźe być z powodzeniem zastosowana u dorosłych z neurogennymi zaburzeniami ruchu o charakterze zapalnym, zwyrodnieniowym czy urazowym. Największe zastosowanie znalazła jednak w przypadku rehabilitacji pacjentĂłw po udarze mĂłzgu. Koncepcja Bobath to badanie i terapia pacjentĂłw z zaburzeniami CUN rozwiÄ zujÄ ca problemy i zaburzenia funkcji, ruchu i tonusu mięśniowego. W koncepcji kładzie się szczegĂłlny nacisk na normalizację napięcia mięśni odpowiadajÄ cych za prawidłowÄ postawę i prawidłowy wzorzec ruchowy. Przez róşne oddziaływania dÄ Ĺźy się do wyhamowywania reakcji nieprawidłowych. Koncepcja Bobath zwraca uwagę na konieczność prawidłowych zgodnych z fizjologiÄ oddziaływań od samego poczÄ tku choroby. JuĹź na intensywnej terapii wszystkie oddziaływania lekarskie, pielęgniarskie oraz fizjoterapeutyczne muszÄ być wykonywane tak, aby nie utrwalać patologii. Odpowiednie ułoĹźenie, organizacja sali chorych, oddziaływania przy pacjencie muszÄ być wykonywane zgodnie z zasadami koncepcji Bobath. Jest to bardzo waĹźne, poniewaĹź badania przeprowadzone prze ŚwiatowÄ Organizację Zdrowia (WHO) mĂłwiÄ , Ĺźe 70 % bolesnych barkĂłw w udarach mĂłzgowych powstaje na wskutek nieprawidłowej pielęgnacji pacjenta. RĂłwnieĹź we wczesnej fazie po udarze moĹźemy obserwować narastanie tonusu mięśniowego w kierunku, hipertonusu (spastyczność). Nieprawidłowe zachowania w czasie pielęgnacji, badania czy oddziaływań fizjoterapeutycznych w tym okresie mogÄ bardzo utrwalać patologię, z ktĂłrÄ w późniejszym okresie będzie trudno walczyć. Dlatego teĹź juĹź w tym momencie bardzo waĹźne jest torowanie pozytywnych wzorcĂłw postawnych i ruchowych, wykorzystujÄ c róşnorodne wyprĂłbowane zasady naleĹźÄ ce do koncepcji NDT. Koncepcja Bobath zakłada współpracę temu złoĹźonego z rodziny, lekarza, pielęgniarki, fizjoterapeuty, logopedy, psychologa oraz ergoterapeuty. Działanie takiego Temu pozwala na stosowanie prawidłowych oddziaływań przez 24 godziny. WĂłwczas pacjent moĹźe być usprawniany jako cały człowiek. Rodzina jest dokładnie informowana, w jaki sposĂłb naleĹźy postępować z pacjentem w czasie odwiedzin w szpitalu czy w sytuacjach Ĺźycia codziennego w domu. NaleĹźy pamiętać, Ĺźe nawet najlepsza metoda usprawniania, choć stosowana dwa razy dziennie po godzinie nie jest w stanie wygrać z dziesięciogodzinnym trybem utrwalania patologii w dniu codziennym. Dlatego tak istotna w okresie po szpitalnym jest rola rodziny oraz osĂłb przebywajÄ cych, na co dzień z pacjentem. Terapeuci koncepcji Bobath muszÄ bardzo dobrze umieć analizować normalny fizjologiczny ruch człowieka. MuszÄ znać podstawy anatomii i neurofizjologii. RĂłwnieĹź bardzo waĹźna jest znajomość rozwoju neurofizjologicznego dzieci. PracujÄ c nad normalizacjÄ napięcia mięśniowego bardzo waĹźna jest wiedza neurofizjologiczna, pewne umiejętności techniczne oraz zdolność wczuwania się w sytuację ruchowÄ (empatia). Bobath w wielu przypadkach, a zwłaszcza przy normalizacji napięcia mięśniowego, zwraca uwagę na konieczność stosowania pracy nonwerbalnej (bez stymulacji głosowej). Nonwerbalne poruszanie pacjenta to bardzo duĹźa umiejętność terapeutyczna. Koncepcja NDT Bobath uczy jak poruszać, jak pielęgnować, jak karmić i jak postępować przez 24 godziny z pacjentem, ktĂłry doznał uszkodzenia w CUN. Jest koncepcjÄ , ktĂłra nie określa sztywnych ram terapii i jest podatna na ciÄ głe polepszanie i modyfikowanie oddziaływań tak, aby osiÄ gać zadawalajÄ cy dla pacjenta efekt. PawełK - Pon 16 Mar, 2015 Hej Katja! Chciałbym dodać jeszcze kilka informacji do Twojego postu. Koncepcję Bobath poznałem niespełna 4 lata temu i opieram na niej ocenę i terapię moich pacjentĂłw z uszkodzeniem OUN. Wiedza teoretyczna i praktyczna zwiÄ zana z torowaniem ruchu i nauczaniem motorycznym, pozwala zupełnie inaczej spojrzeć na potrzeby i problemy pacjentĂłw. TwĂłrcy koncepcji juĹź w pierwszych latach po jej ukonstytuowaniu podkreślali, Ĺźe rehabilitacja nie opiera się na zestawie ćwiczeń, ktĂłry moĹźna „przepisać” pacjentowi. Fizjoterapeuci powinni dysponować szerokim wachlarzem technik, ktĂłre muszÄ selekcjonować, modyfikować i dopasowywać do potrzeb pacjenta w zaleĹźności od jego deficytu neurologicznego. KwestiÄ podstawowÄ jest konstruowanie terapii w odniesieniu do konkretnego celu – specyficznego dla kaĹźdego pacjenta znajdujÄ cego się w określonej sytuacji Ĺźyciowej. PowiÄ zanie terapii z zadaniami nawiÄ zujÄ cymi do codziennych czynności wynika z załoĹźenia, Ĺźe człowiek porusza się po to, by realizować określone zadania w specyficznym otoczeniu. Nauczanie ruchu w oderwaniu od funkcji jest mało przejrzyste dla pacjentĂłw i ogranicza ich motywację. Koncepcja NDT Bobath odwołuje się do warunkĂłw prawidłowego ruchu, wśrĂłd ktĂłrych moĹźna wyróşnić czynniki: • motoryczne - aktywność posturalna i ukierunkowana na zadanie • czuciowe – selektywna percepcja bodĹşcĂłw dostarczanych do OUN • poznawcze – motywacja, osÄ d, planowanie • percepcyjne – ocena przestrzeni zwiÄ zana z analizÄ wzrokowa, np. odróşnianie obiektĂłw od tła • biomechaniczne Zaburzenie jednego lub wielu spośrĂłd wymienionych czynnikĂłw prowadzi do powstawania strategii kompensacyjnych gdyĹź osoby z niedowładem chcÄ odzyskać utracone moĹźliwości ruchowe za wszelkÄ cenę. Strategie kompensacyjne sÄ stereotypowe i trudne do adaptacji. Utrwalane przez dłuĹźszy czas skutkujÄ dalszym ograniczeniem puli programĂłw ruchowych. StÄ d istotne jest prowadzenie terapii ruchowej (m.in. pionizacji, terapii ułoĹźeniowej) juĹź od drugiej doby po udarze jeśli nie ma ku temu innych przeciwwskazań medycznych, a następnie nauczanie prawidłowych zmian pozycji i kolejnych potrzebnych umiejętności motorycznych. Rehabilitacja chorych z uszkodzeniem OUN jest procesem dynamicznym stÄ d często zachodzi potrzeba weryfikacji i zmiany elementĂłw terapii ruchowej. Stale dokonywana jest ocena moĹźliwości pacjenta, ocena skuteczności stosowanych technik oraz hipotez, modyfikacja planu terapii i rewizja celĂłw. Jeśli chodzi o wielodyscyplinarne zespoły zajmujÄ ce się 24-godzinnÄ opiekÄ nad pacjentem, to jest to rzeczywistość wciÄ Ĺź nieobecna w polskich warunkach. A szkoda bo badania potwierdzajÄ , Ĺźe tylko taka współpraca pozwala na maksymalnÄ realizację celĂłw rehabilitacji. Katja - Pią 20 Mar, 2015 PawełK dzięki za bardzo przejrzyste i ciekawe informacje Powiem Ci szczerze, Ĺźe my "Bioderkowicze" z reguły myślimy, Ĺźe ta koncepcja leczenia jest "zarezerwowana" dla pacjentĂłw nazwijmy: neurologicznych. A to nie do końca właściwe, myślenie, mam rację? MoĹźe to trudne pytanie, ale jak korzysta się z dobrodziejstwa NDT-Bobath w przypadku np. pacjentĂłw po implantacji endoprotezy? Śmiało moĹźemy sobie wyobrazić pracę w oparciu o tÄ metodę z osobÄ np po udarze, ale czy rĂłwnie "sprytnie" zadziała ta metoda np. przy nauce (prawidłowego) chodzenia pacjenta "biodrowego"? Czy korzysta się z niej na innej płaszczyĹşnie? Opowiedz więcej, bo zdaje się, Ĺźe wiesz na ten temat niemało PawełK - Sob 21 Mar, 2015 Cześć Po kilku latach pracy z tÄ metodÄ mam poczucie, Ĺźe chociaĹź jest adresowana do pacjentĂłw z uszkodzeniami OUN, to moĹźna jÄ z powodzeniem zastosować w ocenie i terapii wszelkich innych pacjentĂłw z zaburzeniami w obrębie układu ruchu. W zasadzie przyjęcie pewnych kryteriĂłw pozwala wyodrębnić jakieś grupy pacjentĂłw, ale z drugiej strony pomocy fizjoterapeuty oczekuje konkretna osoba, ktĂłra stawia sobie określony cel zwiÄ zany z odzyskaniem czy poprawieniem określonej umiejętności motorycznej, pozbyciem się bĂłlu etc. Pacjent z deficytem neurologicznym objawiajÄ cym się zazwyczaj niedowładem , moĹźe mieć endoprotezę, zmiany zwyrodnieniowe w stawach, dyskopatię, skoliozę, zmiany pourazowe, złamania itd. Choroby inne niĹź podstawowa mogÄ w znacznym stopniu rzutować na cel i kształt terapii ruchowej. Myślę Ĺźe rozumowanie kliniczne na ktĂłrym opiera się koncepcja Bobath sprawdza się takĹźe poza oddziałami rehabilitacji neurologicznej. Zastanawiam się co moĹźe być „dobrodziejstwem” NDT w przypadku reedukacji chodu u osĂłb po implantacji endoprotezy. Hmm... Zawsze będziemy mieli do czynienia z pewnym brakiem kontroli posturalnej, zaburzeniem fizjologicznych wzorcĂłw ruchowych i róşnymi kompensacjami . Kluczem do sukcesu w pracy z takimi pacjentami moĹźe być umiejętność szczegółowego analizowania cyklu chodu. Jest to pomocne w ustaleniu kluczowych faz chodu i struktur ciała, nad ktĂłrymi warto popracować. Techniki mobilizacji tkanek miękkich i sposoby torowania ruchu mogÄ być rĂłwnieĹź uĹźyteczne chociaĹź czasami wymagajÄ adaptacji Trudno podać mi więcej szczegółów bez odniesienia do konkretnej sytuacji pacjenta. Mam nadzieję, Ĺźe odpowiedziałem na twoje ptyania Pozdrawiam Paweł Katja - Wto 24 Mar, 2015 Paweł, dzięki Tak, to "Bioderkowiczom" zdecydowanie rozjaśnia w głowie i naświetla jak metoda moĹźe odnieść się do ich problemu i leczenia. Myślę, Ĺźe najczęściej jest tak, Ĺźe wykwalifikowani terapeuci w swojej pracy bardzo często Ĺ‚Ä czÄ metody swojego warsztatu, wykorzystujÄ c "po trochu" z kaĹźdej by uzyskać najlepszy efekt i mieć największe moĹźliwości trafnej diagnozy a co za tym idzie leczenia. Paweł, duĹźo sukcesĂłw w pracy z pacjentami Ci Ĺźyczę!

Powered by phpBB modified by Przemo © 2003 phpBB Group